میز تخمین

در سال‌هایی كه معلمی می‌كرده‌ام، اغلب به دنبال پیدا‌كردن جواب این سؤال بوده‌ام: «چطور می‌توانم فرایند یادگیری را طوری طراحی كنم كه بچه‌ها از آن لذت ببرند؟» در این سال‌ها همواره به كسانی كه مطالعه یا تجربه‌ای در این زمینه داشته‌اند، مراجعه كرده و كوشیده‌ام یاد بگیرم. در اینجا چند تجربه زیســته را برایتان می‌نویســم؛ به این امید كه این سطر‌ها، نشاط و لذت یادگیری را به كلاسی ببرد و بعد از فعالیت، صدای شادی بچه‌ها را از همین‌جا، از پشت برگه‌های همین مجله بشنوم.

زنگ تفریح است و بچه‌ها یک هفته‌ای هست كه منتظرند تا اولین میز تخمین را تجربه كنند. هر گروه ســه نفره پشت میز‌ها ایســتاده‌اند و منتظر شروع بازی هستند. بقیه هم پشــت طنابی كه دور تا دور محل كارمان كشیده‌ایم، سنگر را حفظ كرده‌اند. وســایل لازم روی هر میز: یك كاســه متوسط پر از برنج، كاسه‌ای خالی، كاغذ A4 لمینت شــده، ماژیک تخته سفید (وایت برد) بچه‌ها دقت كنیــد: مادرتان جایی كار داشــته و به شما ســپرده است كه براي شــام، پلو بپزید. خب، شما هم می‌دانید كه باید ســه پیمانه برنج را بشــویید و خیس كنیــد و بریزید توي پلوپز. منتها مسئله این است كه هرچه خانه را زیرو رو كرده‌اید، پیمانه را پیدا نكرده‌اید. حالا شما هستید و مشــتتان و باید تخمین بزنید كه چند مشت برنج، كار سه پیمانه را انجام مي‌دهد. بچه‌ها دست به‌كار شدند و ساعت شنی ســه دقیقه‌ای هم واژگون شــد تا زمان را خودشــان ثبت كنند. بایــد به تعداد مشــت‌های مورد نظرشان، از كاسه پر از برنج به كاســه خالی، بریزند. بعد از سه دقیقه، باید روی كاغذشــان- كه حالا از آن به‌عنوان وایتبرد استفاده ميكنند – بنویسند كه چند مشت برنج برداشته‌اند. شن‌های ساعت شنی تمام شد و همه تخته سفیدها را بالا گرفتند. هر گروه با ماژیک، تخمین خــودش را بزرگ روی تخته ســفید نوشــته بود. تخمین‌ها را روی تخته سفید بزرگی كه جلوی همه گروه‌ها بود، ثبت كردیم. حالا به ترتیب به ســراغ هر گروه رفتیــم و پیمانه را به آن‌هــا دادیم تا تخمین خود را بررســي كنند. همه با هم ميشمردیم: 1، 2، … . تا 10 پیمانه هم شمردیم و كلی خندیدیم. بعید می‌دانم بعد از آن روز، بچه‌ها دیگر وسیله اندازه‌گیری خداداديشان، یعنی اندازه مشت‌هایشان را فراموش كنند.